Gai cột sống L4L5 là bệnh lý khá thường gặp trong số các bệnh lý về thoái hóa cột sống. Tìm hiểu cách nhận biết, chẩn đoán và điều trị trong nội dung sau!
Gai cột sống L4 L5 là gì?
Đốt sống L4L5 là hai đốt nằm ở cuối của cột sống thắt lưng, kết nối với đốt sống cùng S1. Đây là vị trí phải chịu nhiều áp lực từ trọng lượng cơ thể nên khá dễ bị tổn thương và thoái hóa.
Gai cột sống L4L5 là tình trạng tại các đốt sống này hình thành các gai xương thừa do cơ chế bù đắp xương thừa vào khu vực xương bị hao mòn do thoái hóa hoặc tổn thương. Khi gai xương đủ lớn, nó có thể chèn ép vào dây chằng, các dây thần kinh và mạch máu xung quanh cột sống, gây đau nhức, tê bì, hạn chế khả năng vận động của người bệnh.
Nam giới, người có tiền sử chấn thương hoặc mắc các bệnh lý về cột sống là những nhóm có khả năng mắc gai cột sống cao nhất.
Dấu hiệu nhận biết gai cột sống L4 L5
Trong giai đoạn đầu có thể gai cột sống không gây ra các triệu chứng vì chúng có kích thước nhỏ và chưa cọ xát vào các tổ chức thần kinh xung quanh. Tuy nhiên khi đạt được kích thước đủ lớn có thể xảy ra các triệu chứng điển hình như:
- Đau thắt lưng, cường độ đau từ trung bình đến nặng, âm ỉ dài ngày
- Cơn đau ảnh hưởng tới cả vùng mông và xuống hai chân
- Cơn đau tăng khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi
- Người bệnh khó đi đứng thẳng lưng, dễ thay đổi dáng đi, dáng ngồi để giảm đau, dễ bị cong vẹo cột sống.
- Đau đến mất cảm giác, tê cứng dọc thắt lưng và cột sống.
Nếu có chèn ép rễ thần kinh thì gai cột sống L4L5 có thể có các triệu chứng nghiêm trọng như:
- Hạn chế khả năng vận động hoặc mất khả năng vận động
- Không thể xoay, cúi người
- Yếu cơ, tê bì ở chi dưới
- Mất cảm giác chi dưới, rối loạn đại tiểu tiện, rối loạn cảm giác, đổ mồ hôi, mất thăng bằng, loạng choạng…
- Đau dây thần kinh hông
- Cột sống kêu lộp cộp khi vận động.
Triệu chứng toàn thân gồm có:
- Chán ăn, sụt cân, căng thẳng, khó tập trung, suy hô hấp, tăng huyết áp, rối loạn giấc ngủ, suy nhược cơ thể…
Bệnh gai cột sống L4 L5 xảy ra do đâu?
Những nguyên nhân gây bệnh gai cột sống L4 L5:
- Sự lão hóa tự nhiên của xương cột sống
- Chấn thương cột sống tại đốt L4L5
- Lắng đọng canxi dư thừa vào đốt sống và các mô mềm xung quanh
- Viêm cột sống
- Có bệnh mãn tính ở cột sống thắt lưng
Đối tượng nguy cơ của gai cột sống L4 L5
Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh gai cột sống L4L5 nhưng những đối tượng kể dưới đây thường mắc bệnh phổ biến hơn cả:
- Nam giới
- Người trong độ tuổi trung niên trở lên
- Người thừa cân béo phì
- Người có thói quen sinh hoạt thiếu khoa học
- Người bị các khiếm khuyết bẩm sinh như cong vẹo cột sống, gù cột sống…
Bệnh gai cột sống L4 L5 có nguy hiểm không?
Gai cột sống được đánh giá là một bệnh lý khá lành tính vì không đe dọa trực tiếp tới tính mạng người mắc. Tuy nhiên, đây lại là một bệnh lý xương khớp khó điều trị, có ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng vận động và chất lượng sống của người mắc.
Điển hình, ngoài phải chịu đựng những cơn đau nhức khó chịu, tình trạng co cứng, yếu cơ, giới hạn khả năng vận động… thf người bệnh có thể phải đối mặt với một số biến chứng nghiêm trọng như:
- Vẹo cột sống: Xảy ra khi người bệnh duy trì tư thế giảm đau trong thời gian dài.
- Hẹp ống sống: Gai xương càng lớn thì nguy cơ ống sống bị thu hẹp càng lớn. Tình trạng này có thể gây chèn ép dây thần kinh, tủy sống và mạch máu nghiêm trọng, tăng nguy cơ yếu cơ và liệt chi.
- Mất khả năng kiểm soát ruột và bàng quang khi tủy sống bị chèn ép lâu ngày dẫn tới tổn thương nặng khó hồi phục.
- Liệt chi: Tình trạng này là tổn thương dây thần kinh và tủy sống vĩnh viễn không hồi phục khi gai xương chèn ép.
Chẩn đoán gai cột sống L4 L5
Cần phải dựa trên triệu chứng lâm sàng và kết quả cận lâm sàng để xác định bệnh lý và mức độ nghiêm trọng.
1. Kiểm tra lâm sàng
- Sờ, nắn hoặc yêu cầu người bệnh thực hiện các động tác nhằm đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Xác định vị trí tổn thương.
- Kiểm tra dáng đi, chức năng vận động.
- Kiểm tra các triệu chứng yếu cơ, co cứng, tê bì…
- Kiểm tra các triệu chứng toàn thân.
- Kiểm tra xem có cong vẹo cột sống hay không
- Hỏi bệnh sử của người bệnh.
2. Kiểm tra cận lâm sàng
Người bệnh có thể cần thực hiện một số xét nghiệm và chụp chiếu để chẩn đoán chính xác hơn. Một số xét nghiệm thường được chỉ định là:
- Chụp X quang
- Chụp cộng hưởng từ MRI
- Chụp CT-Scan
- Xét nghiệm máu
- Xét nghiệm điện học
3. Chẩn đoán phân biệt
Chẩn đoán phân biệt gai cột sống với các bệnh lý có biểu hiện tương tự như: Hẹp ống sống, thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, gãy đốt sống, chấn thương cột sống, bệnh gút, viêm khớp dạng thấp…
Phương pháp điều trị gai cột sống L4 L5
Tùy vào tình trạng tổn thương mà người bệnh sẽ được chỉ định điều trị bằng phương pháp phù hợp. Tuy nhiên, 90% người bệnh được khuyến khích điều trị nội khoa để kiểm soát triệu chứng, chỉ những trường hợp nghiêm trọng có biến chứng hoặc điều trị nội khoa thất bại mới được chỉ định phẫu thuật. Dưới đây là những phương pháp thường được áp dụng:
1. Biện pháp chăm sóc và giảm đau tại nhà
- Nghỉ ngơi giúp giảm áp lực lên cột sống thắt lưng, giảm chèn ép rễ thần kinh, cải thiện cơn đau nhức.
- Chườm nóng: Nhiệt độ cao giúp thư giãn mô mềm, kích thích lưu thông máu, tăng khả năng hồi phục xương khớp.
- Dùng dụng cụ hỗ trợ: Điển hình là ghế hoặc đai treo cột sống thắt lưng nhằm giảm áp lực lên đĩa đệm và các đốt sống nói chung.
- Xoa bóp, massage: Giúp kích thích tuần hoàn máu, thư giãn thần kinh, giảm co cứng khớp.
- Tắm nước ấm: Giúp thư giãn cơ bắp và dây thần kinh.
- Vận động nhẹ nhàng bằng cách bài tập thích hợp trong môn yoga hoặc đi bộ… giúp cơ khớp linh hoạt, hạn chế co cứng khớp.
- Ăn uống và nghỉ ngơi khoa học: Không hút thuốc lá, không dùng bia rượu, ăn nhiều thực phẩm tốt cho xương khớp như cá, thịt, sữa, trái cây, rau củ quả… Hạn chế lao động nặng, vận động quá sức.
2. Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc có thể được sử dụng là:
- Paracetamol dùng cho cơn đau nhẹ
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Dùng cho cơn đau từ trung bình đến nặng.
- Thuốc giảm đau theo toa: Là thuốc có tác dụng giảm đau mạnh.
- Thuốc giảm đau dây thần kinh.
- Thuốc giãn cơ: Giúp giảm co thắt cơ, tăng khả năng vận động.
- Tiêm Steroid: Chỉ định với trường hợp không đáp ứng với các thuốc giảm đau thông thường.
3. Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu giúp thư giãn cơ khớp, hồi phục chức năng vận động. Một số phương án trị liệu này gồm: Xoa bóp bấm huyệt, đốt thuốc ống tre, kéo giãn cột sống, lồng xông ngải, châm cứu…
4. Phẫu thuật
Sử dụng trong trường hợp gai cột sống có kích thước lớn gây đau nhức nghiêm trọng, người bệnh không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.
Biện pháp phòng ngừa gai cột sống L4 L5
- Bổ sung thực phẩm giàu vitamin D, canxi, omega 3, thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.
- Luyện tập thường xuyên
- Tránh chơi thể thao, vận động quá sức.
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Không hút thuốc, lạm dụng rượu bia..
Trên đây là những thông tin về bệnh gai cột sống L4L5. Hy vọng đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích!
